Differentiëren door belonen – het werkt!

Docenten Willem-Jan Jelier en Charlotte Antes gebruiken een vorm van belonen om de leerlingen gemotiveerd te houden en uit te dagen. Lees hoe zij beloningskaartjes en de uitslaappas inzetten.

Vorm 1: beloningskaartjes

Willem-Jan Jelier is docent op het Driestar College en is gestart met het uitdelen van beloningskaartjes. Hij zocht naar een ‘trigger’ voor leerlingen om een extra opdracht te maken. Zo kan hij tijd vrij maken voor de leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben tijdens de les.

Hoe werkt dit?

Willem-Jan begint zijn les klassikaal waarbij hij kort (formatief, diagnostisch) toetst hoe de leerlingen ervoor staan. Leerlingen die de stof beheersen krijgen een extra opdracht en daar kunnen ze bonuspunten mee verdienen. “Dat kan zijn een verdiepingsopdracht die de methode zelf aangeeft of een extra vaardighedenopdracht. Je volgt hier dus een tweesporenbeleid. De ene groep heeft extra uitleg nodig en krijgt zo de aandacht die het verdient, de andere groep krijgt de uitdaging die het verdient.”

De beloning

In een Excel-overzicht houdt Willem-Jan bij hoeveel bonuspunten leerlingen hebben verdiend met de extra opdrachten. Bij een x-aantal punten krijgen ze een beloningskaartje. Dat is een kaartje waar een compliment of een positieve kreet op staat.

Wat vindt de leerling ervan?

“Mijn leerlingen vinden het echt geweldig om ergens naar toe te werken. Leuk is ook dat de leerlingen de beloningskaartjes voor allerlei doeleinden gebruiken. Soms voor in de agenda, soms om iemand anders een kaartje te sturen. Ze vragen ook bijna elke les of ik het Excel-overzicht op het smartboard wil laten zien, zodat ze zien hoeveel punten ze hebben en of ze dus al recht hebben op een kaartje, een les in de mediatheek of bij erg veel punten een vrije les.”

Tip en tops

• Deze vorm is minder geschikt voor de bovenbouw. Wellicht dat een andere trigger wel werkt.
• Om de zesjescultuur tegen te gaan, kunnen de leerlingen ook bij een S.O. of repetitie punten verdienen.

Vorm 2: de uitslaappas

Op het Jan Tinbergen College in Roosendaal wil docente Charlotte Antes juist de leerlingen belonen die altijd hun huiswerk in orde hebben. De leerlingen kregen hier namelijk zelden een compliment voor. Zij besloot om de rollen eens om te draaien. Wie in een periode van 4 maanden maximaal 2 aantekeningen in Magister heeft voor huiswerk vergeten, boeken vergeten, te laat en uit de les gezet, wordt nu beloond met een uitslaappas.

De beloning? Uitslapen!

“Leerlingen mogen het eerste uur geoorloofd verzuimen (alleen als er geen toets is). Ze geven dit vooraf aan bij de teamleider. Het mooie is dat veel leerlingen dolgelukkig zijn met de erkenning, maar lang niet alle uitslaappassen worden gebruikt. Het idee alleen is dus al een beloning”, vertelt Charlotte.

Wat vindt de leerling ervan?

Leerlingen voelen de ‘druk’ van zo min mogelijk aantekeningen halen en voelen zich gewaardeerd met hun pas. Charlotte: “Ze voelen zich erg speciaal als ze hem krijgen en de pas komen inleveren. Het voelt voor de goede leerlingen als een cadeautje en heeft het aantal aantekeningen doen verminderen.”

Tips en tops

• Docenten moeten goed bijhouden wie zijn huiswerk en spullen in orde heeft. Dit vergt wel een goede administratie.
• Je hebt geen specifieke lesvoorbereiding nodig.

Meer voorbeelden?

Kijk ook eens naar het artikel: Hoe richt je een les in? Het Driestar College en het JTC zijn aangesloten bij het leerlab Klassikale Context.

Wil jij oefenen met differentiëren, maar kom je er niet aan toe om de eerste stap te zetten? Meld je dan nu aan voor de challenge ‘Aan de slag met differentiëren’! Leerling 2020 stuurt je dan gedurende twee maanden elke twee weken een mail met een opdracht waarmee je op een eenvoudige manier kunt starten met differentiëren. We hebben opdrachten geselecteerd die makkelijk uit te voeren zijn.