1. Mag een leerling versneld examen doen?
Ja, het is mogelijk om leerlingen eerder dan het laatste leerjaar in alle vakken behalve één examen te laten doen. Dit mogen leerlingen uit het voorlaatste en leerlingen uit het voor-voorlaatste jaar zijn, dat zijn dus leerlingen uit 2 vmbo, 3 havo of 4 vwo (zie artikel 37a, lid 1 van het Eindexamenbesluit). Alleen mag dit niet in alle vakken. Minimaal één vak moet worden behaald in het reguliere examenjaar, anders kan de leerling een klas overslaan.
Daarnaast zijn er pilots waarbij de duur van de opleiding in het geheel wordt verkort. Voorbeelden hiervan zijn:
- De versnelde leerroutes vmbo-mbo: delen van het programma van de vmbo bovenbouw worden gecombineerd met het programma van de eerste twee leerjaren van het mbo. Zo kunnen leerlingen hun mbo-diploma een jaar sneller halen.
- Versneld en/of verrijkt vwo – DUO: scholen die meedoen aan deze pilot mogen een versnelde vijfjarige vwo-opleiding aanbieden en/of een vwo-opleiding waarin het curriculum wordt gecomprimeerd zodat er meer ruimte is voor leerlingen om bijvoorbeeld stage te lopen of vakken op de universiteit te volgen.
- Recht op maatwerk – VO-raad: in deze pilot krijgen leerlingen de ruimte om hun lesprogramma zo in te richten dat zij hun talenten optimaal kunnen benutten.
2. Mag een leerling examen doen in vakken op een hoger niveau?
Ja, een leerling kan op een hoger niveau eindexamen doen voor alle vakken behalve één. Iemand die op de havo zit, kan voor het vak Engels bijvoorbeeld op vwo-niveau eindexamen doen. Een leerling kan echter niet het gehele examen op vwo-niveau doen aangezien de leerling examen moet doen op het niveau van zijn ingeschreven schoolsoort (havo in dit geval).
3. Mag een leerling, die een vak op een hoger niveau volgt, het vak op zijn oorsponkelijke niveau herkansen?
Ja, in het onderwijsveld is de wens geuit, ‘terug te kunnen vallen’ op een herexamen op het oorspronkelijk niveau. De leerling die in een vak eindexamen heeft afgelegd op een hoger niveau, kan vanaf het schooljaar 2017-2018 alsnog eindexamen in dat vak afleggen op het niveau van de schoolsoort of leerweg waarvoor de leerling is ingeschreven (dit is dan geen herkansing). Dat stimuleert het volgen van vakken op een hoger niveau.
4. Mag een leerling examen doen in vakken op een lager niveau?
Nee, een leerling mag niet op een lager niveau examen doen.
5. Mag een leerling examen doen in extra vakken?
Ja, leerlingen mogen examen doen in extra vakken. Het eindcijfer voor extra vakken wordt op dezelfde manier berekend als voor de andere examenvakken. De leerling kan vragen om de examenresultaten van extra vakken op de cijferlijst op te nemen. De aanvullende vakken tellen dan mee om de uitslag van het examen te bepalen.
6. Wat staat er op het diploma als een leerling versneld/op een hoger niveau/in extra vakken examen doet?
Vanaf het schooljaar 2017-2018 komt op het diploma te staan dat een leerling één of meerdere vakken op een hoger niveau heeft gevolgd. Dit staat nu alleen nog op de cijferlijst. Wanneer een leerling een extra vak heeft gevolgd, of een vak vervroegd heeft afgesloten, komt dit op de cijferlijst te staan.
Ook is het mogelijk om in het Plusdocument voor de leerling (of een ander portfolio) neer te zetten welke extra prestaties de leerling op de school heeft verricht, zoals het volgen van vakken op een hoger niveau.
7. Hoe kan een school maatwerkactiviteiten inrichten die binnen de wet onderwijstijd vallen?
Een activiteit valt binnen onderwijstijd als aan de volgende criteria wordt voldaan:
- De activiteit moet onder de verantwoordelijkheid van de school worden uitgevoerd; de school is dus aanspreekbaar op de inhoud, vorm en uitvoering van de activiteit.
- De activiteit staat in het teken van en is gericht op de doelen van het onderwijs.
- De activiteit moet worden uitgevoerd onder de pedagogisch-didactische verantwoordelijkheid van een leraar of een ander die hiertoe op de grond van de wet mee belast mag worden. De verantwoordelijke is aanspreekbaar op het leerproces en de leeropbrengsten, kan ingrijpen op het leerproces en zorgt dat interactie mogelijk is met de leerling.
- De medezeggenschapsraad van de school moet vooraf instemmen met het inplannen van deze activiteiten.
- Achteraf mag niet blijken dat een nieuwe onderwijsactiviteit een negatief effect heeft gehad op de kwaliteit of de opbrengsten van het onderwijs van de school. Als dat het geval is, zal dat voor de inspectie aanleiding zijn de school daarop aan te spreken.
Overige vragen?
Meer informatie over onderwijstijd is te vinden bij de Rijksoverheid.
Scholen en besturen met een vraag over examens die hier niet bij staat, kunnen contact opnemen met het Examenloket van DUO.
Ook op de website van de VO-raad vind je meer informatie over flexibele leerroutes.
