Computational thinking in de praktijk

Het Calvijn Meerpaal zet een micro:bit in, een computer ontwikkeld voor kinderen, om leerlingen te enthousiasmeren voor computational thinking. Docent Jantine van der Weiden legt uit.

Wat is computational thinking precies?

“Computational thinking is eigenlijk een praktische vaardigheid: het leren denken in problemen en oplossingen. Het is niet, zoals veel mensen denken, enkel het leren van een programmeertaal. Hierbij word je uitgedaagd creatief na te denken, een probleem te ontleden in kleinere tussenstappen en patronen te herkennen. De oplossing pas je toe in het maken van een algoritme.”

En wat is een micro:bit?

“Dit is een kleine computer, speciaal ontwikkeld voor kinderen, waarmee je leert programmeren. Met de micro:bit leer je heel kort door de bocht programmeren. Om met een micro:bit te kunnen werken moeten leerlingen ook 21^e eeuwse vaardigheden gebruiken, zoals samenwerken, computational thinking, creatief en oplossingsgericht denken.”

Vergelijkbare producten zijn de raspberry Pi en Arduino. Het verschil is dat de micro:bit is ontworpen voor beginners op het gebied van programmeren en lampjes en verschillende meters heeft.

Wat kun je er precies mee?

“Je kunt er met Google Blockly een programma mee schrijven met blokjes, maar ook echt programmeren in Javascript, Python of C++. En je kunt er allemaal leuke dingen mee maken, zoals je eigen game of app, een robot, alarm of welk ander digitaal idee je ook hebt. Op internet zijn allemaal ideeën te vinden wat je met een micro:bit kunt doen.”

Hoe ziet een micro:bit eruit?

“De minicomputer is 40 x 50 mm groot. Er zitten twee grote knoppen op: de A en B knop, 25 led lampjes, een batterij- en usb-aansluiting, een bluetooth antenne en een koperen rand waaraan je iets via clips en kabels kunt aansluiten. Verder zit er een magnetometer op, waarmee je de grootte van een magneetveld kunt meten en een accelerometer, die bewegingen meet en registreert.”

Hoe hebben jullie de micro:bit in de les gebruikt?

“Wij hebben het nu ingezet bij het vak Natuur & Techniek, maar willen dit gaan uitbreiden naar andere vakken. Onze leerlingen kregen zogenaamde challenges. Dankzij deze challenges leren leerlingen alle facetten van de micro:bit kennen. Deze challenges kan je met behulp van Microbit.org maken. Hier vind je ook een pagina om de micro:bit te kunnen programmeren. Als de challenge hier werkt, kun je hem op je micro:bit zetten.”

Waarom is er gekozen om hiermee te gaan werken?

“Het is uitdagend voor leerlingen en past binnen de 21^e eeuwse vaardigheden. Een scholier die minder goed is in theorie, kan hier juist heel erg in uitblinken. Daarbij komt het ze van pas in het vervolg van het vmbo-traject en misschien is dit net het zetje om voor de beroepsgroep techniek te kiezen later.”

Hoe zien jullie de toekomst?

“Uiteindelijk willen wij een leerlijn opzetten voor leerlingen uit klas 1, 2 en 3 om bij Natuur & Techniek, informatica en CKV de vaardigheid computational thinking verder te ontwikkelen. Dit zal dan in de jaarplannen van onze school worden opgenomen. Voordat dat gebeurd, zal er wel eerst meer geëxperimenteerd moeten worden met de micro:bit, de 3D-printer en andere tools, die je kunt inzetten om deze vaardigheid bij leerlingen te ontwikkelen.”

Wat is volgens jullie de meerwaarde voor zowel leerling als docent?

“Omdat het voor ons allemaal nieuw is, staan we op gelijke voet. Je ontdekt samen wat mogelijk is. Voor leerlingen is het vooral ook leuk om met robotica bezig te zijn en ze krijgen er doorzettingsvermogen van. Het is namelijk veel uitzoeken, uitproberen, uitzoeken en nog eens uitproberen. Als het dan uiteindelijk lukt, zijn ze supertrots!”

Waar moet je rekening mee houden?

“Niet iedereen kan het of vindt het leuk. Sommige leerlingen moet je echt aan de hand meenemen. Als ze het echt niet leuk vinden, vind ik dat je het niet moet verplichten. Er zijn ook andere manieren om de vaardigheid computational thinking te ontwikkelen.”

Hoe ga je ermee aan de slag als docent?

“Op de website Microbit vind je alle informatie voor docenten en leerlingen. Wij zijn nu een jaar bezig, maar ik denk dat het nog jaren duurt voordat wij weten hoe we dit het beste kunnen onderwijzen.”

Niet onbelangrijk. Wat kost het?

“Je moet uitgaan van zo’n 21 euro per stuk voor een micro:bit, inclusief adapter en usb-kabel. Omdat niet de hele klas er tegelijk mee bezig zal zijn, hoef je er niet voor elke leerling een aan te schaffen. Ga uit van een micro:bit voor drie leerlingen.”

Lees meer over de positieve effecten van programmeren in de klas.

Handige links:

Een online training voor benodigde voorkennis.

Deel hier je ideeën en projecten met micro:bits.

Voorbeeldlessen in het Engels.

Voorbeeldles in het Nederlands.

Wat is een micro:bit en wat kun je ermee?

Het Calvijn Meerpaal neemt deel aan het leerlab Digitale vaardigheden.