Hoe bereid je een driehoeksgesprek voor met leerlingen en ouders?

Het Beekdal Lyceum gebruikt het driehoeksgesprek met leerlingen, ouders en de mentor om leerlingen meer autonomie te geven en ouders bij het leerproces te betrekken. Leerlingen bereiden dit samen met hun ouders voor. Hoe werkt dit?

Op één lijn

Het driehoeksgesprek vindt 1 tot 3 keer per jaar plaats en start in de brugklas. Doordat leerlingen dit zelf voorbereiden, krijgen mentoren snel een goed beeld van de eigenschappen en het karakter van de leerling en de relatie die ze hebben met hun ouders. Docent en projectleider Hélène de Saxcé: “Je leert de wereld van de leerling kennen en de manier waarop hij of zij denkt en werkt. Bovendien bepaalt de betrokkenheid van ouders voor een deel het succes van een kind op school. Als wij met hen op één lijn zitten, dan kunnen we de leerling veel beter begeleiden.”

Bekijk de video

1^edriehoeksgesprek: kennismaken

Het eerste driehoeksgesprek in klas 1 is een uitgebreide kennismaking. Ter voorbereiding krijgen leerlingen een vragenlijst mee naar huis. Leerling Sjuul: “In de vragenlijst staat hoe je gezin is, hoe de basisschool ging, je hobby’s en sport.” Leerlingen vullen deze vragenlijst samen met hun ouders in. Sjuul: “Ik vond het heel fijn om de vragenlijst met mijn ouders te bespreken, omdat zij dan wisten wat er in het driehoeksgesprek ging gebeuren.”

Presentatie

Het kennismakingsgesprek start met een presentatie van de leerling. De vragenlijst vormt hiervoor de basis. Met zelf meegenomen voorwerpen laten ze zien wie ze zijn en wat zij belangrijk vinden. Eén van de leerlingen: “Ik kon met de spullen die ik had meegenomen makkelijker zeggen wie ik ben. Ik vond dit fijn, omdat ik dat in de klas niet zo snel durf.”

Het 2^e en/of 3^dedriehoeksgesprek: doelstellingen bespreken

Het 2^een/of 3^degesprek gaat over de doelstellingen van de leerling. Deze legt de leerling vast in het document Voorbereiding op mijn driehoeksgesprek. Wanneer ze gerichte feedback willen van docenten, dan gebruiken ze het feedbackformulier. Hélène: “Leerlingen kunnen feedback vragen voor vakken waar ze moeite mee hebben, maar ook voor vakken of vaardigheden die ze juist goed beheersen. Het initiatief hiervoor ligt vaak bij de leerling zelf.” Leerlingen vullen het feedbackformulier samen met hun ouders in, gaan vervolgens (kort) in gesprek met de desbetreffende (vak)docent en nemen dit mee naar het vervolggesprek.

Oplossingsgericht werken

Het feedbackformulier is een manier om oplossingsgericht te kunnen werken. De school gebruikt hiervoor de oplossingsgerichte methodiek van Louis Cauffman. Dit houdt in dat niet vanuit een probleem wordt gedacht, maar vanuit oplossingen. Tijdens de driehoeksgesprekken staat dus centraal wat leerlingen willen verbeteren en hoe ze dit willen doen, in plaats van wat er fout gaat. Om de oplossingsgerichte methodiek toe te passen kunnen mentoren hulpvragen gebruiken.

Eigenaarschap van docenten

Hoe de mentoren het driehoeksgesprek invullen en voorbereiden, bepalen zij zelf. Hélène: “We hebben hier allerlei tools voor, maar docenten geven er hun eigen draai aan. Die vrijheid vergroot het eigenaarschap bij de mentoren. Als zij autonomie ervaren en gemotiveerd zijn, stralen ze dat ook uit naar leerlingen en ouders.” Zo gebruikt één docent een format waarmee leerlingen hun presentatie voorbereiden, terwijl bij een andere docent de leerlingen zelf de vorm kiezen.

Verslag door leerlingen

Ook in de verslaglegging hebben leerlingen en ouders de regie. Voorheen maakten de mentoren tijdens het gesprek aantekeningen, maar hierdoor konden zij zich minder focussen op het gesprek. Ook wisten ouders en leerlingen niet goed wat er nu besproken was. Door de leerling zelf te laten schrijven, kan de mentor aandachtig luisteren en is het voor de leerling en de ouders duidelijk wat de conclusies en vervolgstappen zijn.

Oprechte interesse

De driehoeksgesprekken zijn geëvalueerd en leerlingen, ouders en mentoren zijn enthousiast. “Sjuul: “Ik vind het driehoeksgesprek fijn, omdat de mentor je dan echt kent.” En een andere leerling: “Ik vond het fijn dat ik zelf aan het woord was en niet de ouders. Ik heb nu al zin in het volgende gesprek!” Ouders waarderen vooral de oprechte interesse van de mentor in hun kind. Ook zien zij dat het gesprek met hun kind wordt gevoerd, waar de mentor zich voorheen vaak op de ouders richtte. De ouders van Sjuul: “Het beeld van onze dochter berust nu minder op aannames en meer op echt contact.”

Tips voor communicatie met ouders

Wil je starten met driehoeksgesprekken? Gebruik de tips van het Beekdal Lyceum om ouders hierbij te betrekken:

• Begin met een informatieavond voor ouders. Het Beekdal Lyceum organiseerde bijvoorbeeld de lezing ‘Samen gaan voor succes!’ van Leendert van Genderen, co-auteur van ‘Handboek voor elke ouder’. Bekijk de uitnodiging.
• Informeer ouders over de vorm en inhoud van het driehoeksgesprek. Gebruik bijvoorbeeld deze voorbeeldbrief.
• Betrek ouders ook bij de evaluatie van de driehoeksgesprekken. Het Beekdal Lyceum deed dit door middel van enquêtes.

Het Beekdal Lyceum neemt deel aan het leerlab LOOT – Veranderende rol van de docent en leerling.

Meer lezen over driehoeksgesprekken

• Driehoeksgesprek: “Prachtig om te zien hoe trots ouders zijn”
• Hoe kom je tot een driehoeksgesprek?
• Hoe krijg je driehoeksgesprekken van de grond?