Elke week een ander rooster op basis van behoefte

In de cultuurklassen op Het College Vos is er veel aandacht voor het aanleren van (sociale) vaardigheden, er wordt vakoverstijgend onderwijs gegeven en leerlingen krijgen meer keuzevrijheid. En het rooster? Dat wordt elke week opnieuw bepaald.

Van pilot naar regulier

Het College Vos startte met de cultuurklas in 2012 als pilot waar leerlingen voor konden kiezen. “In de cultuurklassen wordt extra op eigenaarschap gestuurd en er is veel aandacht voor het ontwikkelen van (sociale) vaardigheden van de leerling. Zoals normen en waarden, omgaan met conflicten, keuzes maken en ‘hoe presenteer je jezelf’. Ook is er binnen deze klassen meer ruimte voor het vak mens en maatschappij”, vertelt docent Monica Janssen. Inmiddels is de cultuurklas de reguliere stroming geworden voor de vmbo-k en vmbo-b leerling.

Les in thema’s

De vijftig onderbouwleerlingen van de cultuurklassen krijgen elke periode les vanuit een overkoepelend thema: Vrijheid, Flora en Fauna, Art = Life, Toen en Toekomst en De school en Ik. Binnen deze vijf thema’s worden ook Nederlands, Engels en Wiskunde behandeld. Per thema is er extra focus op bepaalde vakken. Zo krijgen de vakken aardrijkskunde en biologie extra aandacht in het project Flora en Fauna, worden de kunstvakken behandeld bij Art = Life en staan vakken als mens en maatschappij en filosofie centraal in het thema Vrijheid. Daarnaast staan de vakken Nederlands, Engels, Duits (klas 2), wiskunde, rekenen en lichamelijke opvoeding ook nog los op het rooster. 

Instructielessen en keuzewerktijd

Het rooster is verder opgebouwd uit instructielessen en keuzewerktijd. In de instructielessen wordt in groepen lesgegeven over een specifiek onderwerp; tijdens de keuzewerktijd werkt de leerling zelfstandig aan het vak en een opdracht naar keuze. De instructielessen zijn meestal vrijblijvend en soms verplicht. Monica: “Dit heeft twee voordelen: er wordt in kleinere groepen lesgegeven en de motivatie van de leerlingen tijdens de les is een stuk groter. Tijdens de keuzewerktijd waar leerlingen van drie klassen, van twee verschillende jaren en niveaus bij elkaar zitten, is er ruimte voor persoonlijke coaching waarbij docenten samen met de leerlingen kunnen werken aan de leerdoelen. Vaak wordt in deze uren ook het huiswerk afgemaakt.”

Een wisselend rooster

Het docententeam bestaat uit vijf docenten die samen bijna alle vakken verzorgen. De verdeling van deze uren staat niet vast. Zo bepaalt het team wekelijks welke en hoeveel instructiemomenten er nodig zijn bij de vakken. Er wordt gekeken wat er afgelopen week gedaan is en aan de hand daarvan wordt gekeken waar de leerlingen mee door moeten en wat ze hiervoor nodig hebben van de docent. Het rooster is dus elke week anders en hangt af van de voortgang en behoeften van de leerlingen. Docent Seda Taman: “In de cultuurklas is het één voor allen en allen voor één. We moeten het samen doen; docenten en leerlingen.”

Dagstart

Elke dag begint met de dagstart waarin de leerlingen samenkomen. De dagstart wordt verzorgd door de docent die ook het eerste uur lesgeeft. Wie dit doet verschilt dus per dag. In de dagstart wordt de planning van de dag doorgesproken en kunnen leerlingen praten met hun docent. Leerlingen in de cultuurklassen krijgen veel keuzevrijheid en werken veel zelfstandig. Wel doen ze dit onder begeleiding van de docent die ze hierbij coacht. De hele school heeft flexuren (7^e en 8^e uur) waardoor docenten ruimte krijgen om afspraken te maken met leerlingen die extra begeleiding nodig hebben.

Zelf de uitwerking kiezen

Naast de keuze in hun planning, kiezen leerlingen ook zelf hoe ze een opdracht willen uitwerken. Zo kunnen ze dit doen in de vorm van een spel, een filmpje, een presentatie; de leerling kiest zelf wat hij het leukst vindt of waar hij goed in is. Monica: “Dit zorgt ervoor dat ze veel gemotiveerder zijn, ook omdat ze hierdoor meer verbinding kunnen maken met hun docenten die met ze meedenken. Leerlingen zijn door de open opdrachten constant met hun eigen kennis bezig en vertalen dit op een strategische manier. Zo maakten leerlingen voor Mens en Maatschappij zelf een spel waarin alleen bepaalde elementen terugkwamen.”

Nu verder

Monica is tevreden met de invoering van dit nieuwe onderwijsconcept. Met name de persoonlijke coaching en de keuzevrijheid die de leerlingen krijgen, hebben een positief effect op de leerling die steeds meer eigenaar van zijn leerproces wordt. Collega Marjon Bijlsma: “Bij ons in de cultuurklas worden leerlingen gezien, gehoord en gekend, we kennen elkaar heel goed en dat schept een band.”

Het College Vos maakt deel uit van het leerlab Zo.Leer.Ik- Schoolorganisatie.

Meer over keuzevrijheid:

• Uitdagende keuzelessen voor elke leerling
• Nieuw onderwijs, nieuw rooster
• Mik en Merle leren over gepersonaliseerd onderwijs