Flexuren geven leerlingen regie

Het Corderius College in Amersfoort heeft een experiment uitgevoerd met flexuren. Een maand lang konden leerlingen zichzelf elk 5e lesuur inplannen in een lokaal bij een vak of docent naar keuze. Het doel: eigenaarschap van leerlingen bevorderen.

Doel van het flexperiment

Met het inzetten van flexuren wil het Corderius College leerlingen helpen om zelf meer regie te nemen en zelfredzaamheid te ontwikkelen. “Waardoor de basishouding van afwachten kan omslaan naar keuzes mogen maken en aanpakken. Wij zien vaak dat leerlingen die zelf doelen stellen daardoor gemotiveerder zijn. Leerlingen vinden het bovendien fijn als zij zelf wat te kiezen hebben. Flexuren bieden die ruimte”, zegt plaatsvervangend rector Kees van den Brink.

Drie bewegingen

Het experiment werd in maart 2017 onder alle leerlingen uitgevoerd behalve de examenklassen. Tijdens het experiment kwamen drie bewegingen samen.

  1. Leerlingen leren zelf studiewijzers te vertalen naar een planning per week

In de onderbouw wordt op het Corderius College vaak nog huiswerk opgegeven per les. Op die manier kan een leerling niet leren plannen. Voortaan plaatsen docenten studiewijzers in Magister waarin de leerling per week kan zien wat af moet zijn en zelf kan inplannen wanneer die wat gaat doen. Docenten bieden ondersteuning bij het plannen.

  1. Verstandig lessen inplannen

Elke dag is het 5e lesuur voor alle leerlingen een flexuur waarbij een leerling zichzelf inschrijft voor een vak bij een docent naar keuze. Via Magister plant een leerling de lessen voor de volgende week. Iedereen moet intekenen, aanwezigheid wordt gecontroleerd.

  1. Zelfredzaamheid tijdens de les

Tijdens de flexuren zijn er leerlingen uit verschillende klassen aanwezig. Ze kunnen niet allemaal tegelijk vragen stellen en geholpen worden met het onderwerp waaraan ze werken.  Het Corderius College wil dat leerlingen zelf antwoorden vinden op vragen die ze hebben. De docent geeft leerlingen of groepjes leerlingen aanwijzingen hoe ze verder kunnen komen.

Draagvlak creëren

Voorafgaand aan het experiment heeft het Corderius College het plan besproken in een leerlingenconferentie. De leerlingenraad boog zich samen met ongeveer 50 leerlingen uit alle afdelingen van de school over het flexperiment en de achterliggende gedachten. De conferentie eindigde met een reeks aanbevelingen. Ook werden ouders geïnformeerd middels een uitgebreide brief waarin ook de verwachtingen werden beschreven.

Wat werd verwacht van de leerlingen?

Vooraf moesten ze:

  • nadenken over wat ze nodig hebben tijdens het flexuur;
  • de studiewijzers checken of ze iets moesten inleveren of een toets konden verwachten;
  • bedenken of ze iets nodig hadden van een docent. Bijvoorbeeld hulp met huiswerk maken/leren, plannen;
  • zich inschrijven voor de flexuren;
  • bedenken wat ze tijdens het flexuur wilden doen;
  • zorgen voor voldoende werk tijdens dat uur om huiswerk te maken.

Tijdens het flexuur moesten ze:

  • op tijd zijn, spullen bij zich hebben en zich aan de regels van de docent houden;
  • zelfstandig werken met de taak die ze voor zichzelf gepland hadden;
  • duidelijk aangeven als ze een vraag hadden. Maar niet gaan zitten wachten, als de docent niet meteen langs kon komen;
  • altijd met schoolwerk bezig zijn.

Wat werd verwacht van de ouders?

Van de ouders werd verwacht dat ze:

  • het kind stimuleerden om de agenda goed in te vullen en actueel te houden en het schoolwerk af te stemmen op de privéafspraken;
  • met het kind bespraken wat een goede keuze kon zijn voor de invulling van de flexuren;
  • het kind stimuleerden om hulp te zoeken op school als er dingen onduidelijk waren of zelf aan de bel trokken als het niet goed ging.

Evaluatie  

Tijdens het experiment was er een ‘Flexcommissie’ die wekelijks vergaderde en een “Flexbulletin” publiceerde voor docenten. Daarin stonden observaties, getallen en kleine aanpassingen om tegemoet te komen aan dingen die naar boven kwamen. Bijvoorbeeld de tijd van inschrijven is op verzoek van de leerlingen iets verschoven. In de personeelskamer is er een permanente reactiewand waarop reacties op het experiment werden geplaatst. In afdelingsvergaderingen werd gesproken over het experiment. Dat leverde samen een schat aan informatie op. 700 leerlingen en ouders reageerden bovendien op de enquête voorafgaand aan het experiment. Die wordt binnenkort herhaald nu het experiment is afgelopen. De officiële evaluatie vindt eind april plaats. Waarna de inzichten ook via Leerling 2020 worden gedeeld.

Vervolg

Vanaf volgend jaar wil het Corderius College de flexuren structureel in gaan zetten. Omdat alle leerlingen en alle docenten tegelijkertijd een flexuur hebben zijn er op termijn mogelijkheden om speciale programma’s aan te bieden aan leerlingen die de lessen niet nodig hebben voor de gewone vakken. Leerlingen zouden in kunnen tekenen voor modules zoals dans, drama, excellentieprogramma’s of bijspijkerprogramma’s.

, , ,

Reacties3

  1. Ik april 5, 2017 at 9:28 am #

    Ik denk dat als je die ruimte inzet voor huiswerk de plank volledig misslaat. Door leerlingen te stimuleren om zelf een keuze te maken betekent ook dat zij de verantwoordelijkheid moeten nemen om voorbereid aan deze les deel te nemen. Dus vragen te kunnen stellen. Zo krijg je ook weer een gezonde docent leerling verhouding leert de leerling weer te denken en vragen te stellen en is de docent niet langer enkel een gedegradeerd instrument om instructie te geven maar wordt aangesproken op zijn of haar kennis.

  2. Willem Korevaar april 4, 2017 at 6:36 pm #

    Dit is al jaren standaard bij Dalton scholen. Daar zijn het zelfs meer 4 uur in de week. Dus durf meer!

  3. Ali Koers maart 31, 2017 at 8:01 am #

    In de jaren ’90 was ik adjunct directeur op de Zeister IVO- Mavo. Dit was voor de gedwongen fusie met wat later het Montessori College in Utrecht. werd. Keuzelessen was daar de basis vanher systeem, behalve voor L.O. en de kunstvakken en de wekelijkse mentorles, waarin de leerlingen hun weekplanning moesten bespreken. Ik heb op basis van deze ervaring nog een tip. Creëer, indien mogelijk, voor dit keuzeuur een ruimte waar ouderejaars onder toezicht van 1 surveillant zelfstandig kunnen werken. Dit ontlast de groepen bij de docenten. De leerlingen kregen hiervoor van ons een pasje, dat bij storend gedrag werd ingenomen, voor een bepaalde tijd. Dit werkte heel zelfcorrigerend. Wellicht kan deze ruimte ook ingezet worden voor het maken van huiswerk.