Gespreksvorm: naar bewust formatief werken
Om formatief toetsen meer en bewuster te gaan inzetten op Hooghuis Heesch organiseerde de school een studiedag. Dit leidde tot een gespreksvorm die andere scholen ook kunnen downloaden als poster.
Aanleiding
Hooghuis Heesch kreeg de afgelopen jaren veel klachten over toetsdruk. Docent Liene Selten: “Daar wilden we verandering in aanbrengen. We zagen de oplossing in het meer én bewuster inzetten van formatieve toetsen. Dit sluit ook aan bij het doel van de school om meer inzicht te krijgen in het leerproces van de leerling”.
Schrappen
Elke sectie heeft kritisch gekeken naar het PTO en het PTA (toetsplannen) en zijn daarin flink gaan schrappen. Liene: “In klas 2 zijn er bijvoorbeeld 60 summatieve toetsen geschrapt en vervangen door formatieve toetsen. De volgende stap was de bewustwording, oftewel: wat doen docenten al aan formatief werken en hoe kunnen ze dit optimaal inzetten in de les.” Hiervoor organiseerde de school een studiedag.
Gespreksvorm
Voor de studiedag bedacht Liene een eigen gespreksvorm. Liene: “Ik wilde mijn collega’s laten zien dat als je formatief toetst, je dit ook veel breder kunt trekken naar formatief werken in de les.” Liene maakte een cirkel en verdeelde deze in vier delen. De drie delen Start, Werkvormen, Afsluiting vinden plaats tijdens de les en het vierde onderdeel Formatieve toets is de afsluiting van een aantal lessen om te kijken of de doelen behaald zijn. “De cirkel is een teken van iets dat telkens door blijft gaan, want er zit geen einde aan. Wil je namelijk effectief formatief toetsen, dan hoort daar ook formatief werken bij!”
In groepjes
Tijdens de studiedag zijn alle collega’s van de school verdeeld in vier groepen. In die vier groepen is er per groep, onder leiding van een specialist, gewerkt aan een onderdeel van de formatieve cirkel. Op deze manier werden alle collega’s betrokken en kon iedereen inbreng geven. Ze werkten met de volgende stappen:
- Elke groep werkt een onderdeel van de cirkel uit
- Per onderdeel worden alle kenmerken opgeschreven
- Iedereen geeft door middel van post-its feedback op de producten van de andere groepen
- Naar aanleiding van de feedback reflecteer je op je eigen product
- Het eindproduct wordt aan het einde van de dag gepresenteerd
Positieve reacties
Liene: “Het geven van feedback en reflecteren hierop sluiten ook weer aan bij de formatieve werkwijze”. Ze heeft positieve reacties van haar collega’s op de studiedag gekregen. Van “wij zijn al goed bezig hier op school” tot “fijn om te kunnen sparren met collega’s uit een andere sectie”. Collega’s hebben beter zicht gekregen op wat formatief toetsen en formatief werken is.
Poster op de muur
De opbrengst van de dag hangt nu in een lijst aan de muur in de docentenwerkruimte. Liene: “Dit draagt bij aan het vormen van een formatieve cultuur. Alle collega’s lopen hier meerdere malen per dag langs, zodat ze nog eens terug kunnen kijken naar het resultaat van de studiedag én natuurlijk voor inspiratie rondom formatiever werken in de les.”
Doelen per sectie
Na het presenteren van het eindproduct hebben alle secties de opdracht gekregen om tijdens een sectie-overleg een pitch te maken over formatief werken aan de hand van de vragen: wat is voor jullie formatief werken en toetsen? Wat doe je al? Wat wil je dit schooljaar nog graag doen? Wat zijn je doelen? Later dit schooljaar is er een tweede studiedag en komen de docenten terug op de doelen die gesteld zijn door de secties.
Hoe nu verder?
Liene: “Je ziet een transitie binnen de school. De leerlingen worden door de feedback kritischer op zichzelf en willen ook steeds vaker tussentijds feedback krijgen: ‘Heb ik het zo goed gedaan?’ of ‘Ben ik op de goede weg?’. Waar we nog stappen in moeten maken is het verwerken van de informatie uit de formatieve toetsen. Wat doe je met de data van de formatieve toets? Hoe zorg je dat de data worden omgezet naar feedback voor leerlingen? Hoe zorg je dat de leerlingen de feedback gebruiken? Hoe zorg je dat dit ook inzichtelijk is voor ouders?”
Download de poster
Wil jij ook met collega’s een start maken met formatief werken?
Download de lege poster en vul hem met collega’s in.
Wil je weten welke vragen en antwoorden er leven over Formatief bij andere docenten? Ga naar Edualdo.nl.
Hooghuis Heesch neemt deel aan het leerlab Formatief.
Meer lezen over formatief
Comments are closed.