In vier pilots naar een nieuw onderwijsmodel
Meer eigenaarschap bij docenten en meer zelfredzame leerlingen, dat is waar het Udens College naar streeft. De school voert geleidelijk een nieuw onderwijsmodel in. Afdelingsdirecteur Alwin Wiersma vertelt over de aanpak en hoe de hele school erbij betrokken is.
Waarom een nieuw onderwijsmodel?
“We ondervonden steeds meer nadelen van het reguliere klassikale onderwijs. De samenleving verandert en de leerlingen ook. Hoe krijg je hen gemotiveerd en hoe kunnen we hen beter bijstaan en zelfredzamer maken? We hadden wel een paar ideeën om de traditionele manier van lesgeven te doorbreken. Om te kijken hoe die ideeën in de praktijk zouden uitpakken, zijn we vier verschillende pilots gaan draaien. Eén van die pilots is deelname aan dit leerlab. Een andere pilot is ‘Aan Zet’, dat gebaseerd is op Kunskapsskolan, een Zweeds onderwijsconcept.”
Vier pilots tegelijkertijd, hoe pak je dat aan?
“Twaalf teams van maximaal acht medewerkers zijn aan de slag gegaan met vragen over de thema’s die we met elkaar hebben bepaald. Wat is een leerdoel, wat is leerinhoud en wat zijn leeractiviteiten? Hoe zetten we alles in qua roosters en tijd? Welke bronnen en materialen zijn ervoor nodig en hoe gaan we toetsen? En wat is de rol van de docent? Iedereen heeft zijn mening mogen geven, ook de medewerkers die niet in een pilot meedraaien. Zo is één visie ontstaan waarin het gros zich kan vinden.”
Heeft dat veel tijd gekost?
“We hebben een jaar ingepland om samen te ontdekken waar we naartoe willen en wat ervoor nodig is. De teams zijn met elk onderwerp twee maanden bezig geweest en door telkens bij te schaven en te overleggen, konden we na die twee maanden het beste product of de beste oplossing kiezen. De belangrijkste conclusie is dat we ons eigen onderwijsmodel willen maken. Daar zijn we nu mee bezig en dat onderwijsmodel is de optelsom van de ervaringen uit deze pilots en onderdelen uit het ‘klassieke’ onderwijs.”
“We maken ons eigen onderwijsmodel en dat is een optelsom van de ervaringen uit de pilots en ‘klassiek’ onderwijs”
Het Udens College is een grote school, hoe krijg je iedereen mee?
“Ik geloof in inspraak, maar laten zien is beter en daadwerkelijk doen, nog beter. We zetten nu in op motivatie en zelfredzaamheid. In het traditionele onderwijs zeggen we ‘ga aan de slag met paragraaf x, opdracht y’. In de pilot ‘Aan zet’ vertellen we echter wat het leerdoel is en vragen we leerlingen om te laten zien dat ze dat leerdoel begrijpen. Zij zijn dus aan zet en bepalen ook zelf of ze bijvoorbeeld een andere les volgen of voor zichzelf gaan werken. Docenten moeten daar wel op worden voorbereid en dat lukt door veel pilots te draaien en er met elkaar veel over te praten. Sinds een jaar of twee werken ongeveer veertig docenten op deze manier.”
Dat vraagt dus ook om een andere organisatie van het onderwijs?
“Klopt. Waar we op deze grote school veel last van hebben, is dat docenten elkaar niet zien en dus ook niet overleggen. In de pilot ‘Het Udens Model’ werken acht tot tien docenten in één docententeam en dat is een andere manier van werken. Zij geven allemaal aan dezelfde klassen les. Om hun baan qua vakinhoud aantrekkelijk te houden geven ze aan twee jaarlagen les en zijn ze gastdocent in een ander domein. Doordat de docenten in één team werken, weten ze ook hoe de leerlingen het in de andere vakken doet. De docenten in de pilot beginnen elke dag met een half uur overleg waarin ze de activiteiten bespreken en op elkaar afstemmen.”
“Door iedereen te laten meedenken over hoe we willen lesgeven, is één gezamenlijke visie ontstaan”
Hoe ervaren docenten en leerlingen deze manier van lesgeven?
“Docenten voelen zich meer eigenaar en hebben veel meer ruimte om hun lessen in te vullen en hun leerlingen daarin te begeleiden. We zijn namelijk tegelijkertijd bezig met een coachingprogramma. Iedere docent is ook coach en spreekt de betreffende leerlingen wekelijks een kwartier. De leerlingen zijn veel gemotiveerder en scoren hoger in de tevredenheidsonderzoeken dan leerlingen die ‘regulier’ les krijgen. Docenten hebben nog steeds ruimte om op de ‘ouderwetse’ manier instructie en uitleg te geven. Maar dat gaat dan niet meer over dezelfde paragraaf maar over de stof waar de individuele leerling op dat moment mee bezig is.”
Hoe nu verder?
“De pilots lopen tot het einde van het jaar en we gaan in het nieuwe schooljaar in ieder geval de docententeams en coaching invoeren. We hebben nu een mooi onderwijsmodel waarvan we eigenlijk nog maar de helft van de kracht gebruiken omdat we aan de examennorm moeten voldoen. Ik hoop dat er uiteindelijk ruimte komt om ook het eindexamen in meerdere jaarlagen af te nemen. Dat stelt leerlingen in staat om te versnellen en het maakt ons flexibeler. Het is niet meer van deze tijd dat iedere leerling over dezelfde lat moet springen. Het zou mooi zijn als we ook het eindexamen persoonlijk mogen inkleuren.”
Het Udens College neemt deel aan het leerlab Docent eigenaar leerproces.
Comments are closed.