Leerlingen in de nakijkcommissie
Op het Wolfert Lyceum werken docenten met een nakijkcommissie: willekeurig gekozen leerlingen die het proefwerk niet maken, maar nakijken. “Leerlingen leren meer en onthouden het langer.”
Frustratie
Docent Frans Droog: “Leerlingen willen liever geen toetsen maken en ik wil liever geen toetsen nakijken. Het kost allebei veel tijd en het levert soms frustratie op. Zo vind ik het jammer dat leerlingen de nabespreking vaak alleen gebruiken om te zien of er nog punten bij te sprokkelen zijn. Ook is het moeilijk om bij de nabespreking een hele klas van gerichte feedback te voorzien.”
Nakijkcommissie
Op zoek naar alternatieven bedacht Frans de nakijkcommissie: “Alle leerlingen leren voor de toets. Bij de start van de toets maak ik bekend welke leerlingen in de nakijkcommissie zitten. Zij maken de toets in een ander lokaal, met gebruikmaking van het boek. Dat wordt het nakijkmodel. Ik controleer hun werk en geef hun het juiste antwoordmodel.”
Meer leren door na te kijken
Vervolgens gaat de nakijkcommissie alle toetsen nakijken en beoordelen. Dit gebeurt vóór de eerstvolgende les, tijdens een Daltonuur of keuzewerktijduur. Vervolgens wordt de toets in de eerstvolgende les besproken. Frans: “De commissie is volledig verantwoordelijk voor het wel of niet goed rekenen van antwoorden. Mijn hulp wordt alleen ingeroepen als leerlingen er onderling niet uitkomen.”
Cijfer voor commissieleden
Omdat de leerlingen uit de nakijkcommissie de toets niet op de gebruikelijke manier maken, worden zij anders beoordeeld. Daarvoor zijn verschillende mogelijkheden denkbaar:
- Ze krijgen een vast cijfer, bijvoorbeeld een 8.
- Ze geven zichzelf een cijfer.
- Ze krijgen van de docent of van leerlingen uit de klas een cijfer voor het nakijken en nabespreken.
- Ze krijgen geen cijfer, maar de beurt voor nakijkcommissie wordt afgevinkt.
Vertrouwen
Frans ziet veel voordelen van de nakijkcommissie: “Dit biedt vakkennis, verantwoordelijkheid, vaardigheden én vertrouwen in één werkvorm. Vooral vertrouwen is een essentieel element van de nakijkcommissie. Je laat zien dat jij de leerlingen vertrouwt en dat ze jou kunnen vertrouwen. Ook leren ze elkaar vertrouwen.”
Meer leren, beter onthouden
Leerlingen van Frans geven aan dat zij meer leren over het onderwerp van een toets en deze kennis langer behouden als zij in de nakijkcommissie gezeten hebben. “Het is heel leerzaam om persoonlijk verantwoordelijk te worden gemaakt voor het beoordelen van antwoorden van andere leerlingen”, vertelt een leerling. Wel is het soms lastig om te besluiten of een antwoord wel of niet goed gerekend kan worden. “Maar juist van de discussies over vragen waar we niet direct uitkomen, leer ik veel”, zegt een leerling.
Zo werken toetsen
Ook begrijpen de leerlingen beter hoe toetsen werken, merkt Frans: “Leerlingen ontwikkelen meer begrip voor hoe een toets is opgebouwd en wat het effect van het verdelen van de scores is. Ook leren ze wat de vragensteller bij een antwoord verwacht en hoe belangrijk de formulering van dat antwoord kan zijn. Dit helpt bij andere toetsen.”
Groter leerrendement
De nakijkcommissie wordt op het Wolfert Lyceum inmiddels breed ingezet: van Nederlands tot biologie, van havo tot gymnasium en van de klassen 1 tot en met 4. Collega’s van Frans zijn verbaasd hoe nauwgezet de leerlingen nakijken. Frans: “Ik zie bij leerlingen niet alleen een groter leerrendement en een beter begrip van de stof, maar ook een bredere visie doordat ze zien dat een antwoord op verschillende manieren kan worden opgeschreven”. Het begeleiden van de nakijkcommissie kost bovendien minder tijd dan zelf nakijken.
Tips voor het invoeren van een nakijkcommisie
- Leg leerlingen vooraf goed uit wat het doel is: meer leren, beter leren, langer leren, effectiever leren.
- Betrek de leerlingen bij je plannen en doelen.
- Plan het zo dat een toetsbespreking zo snel mogelijk plaatsvindt, bij voorkeur in de eerstvolgende les.
- Zijn er geen Daltonuren of keuzewerktijduren, vraag dan aan een collega of de nakijkcommissie de toets tijdens zijn of haar les mag nakijken.
- Laat het aantal leerlingen in de nakijkcommissie afhangen van het aantal toetsen per jaar en de tijd die nodig is voor het nakijken.
Wil je weten welke vragen en antwoorden er leven over Motivatie bij andere docenten? Ga naar Edualdo.nl.
Het Wolfert Lyceum neemt deel aan het leerlab Professionalisering met docenten.
Meer lezen over het betrekken van leerlingen
Comments are closed.