Meer uit een toets halen? Werk toe naar een integraal toetsbeleid

Op 4 november vond het 2^e nationale toetscongres plaats waar docenten uit verschillende leerlabs een workshop verzorgden, zoals docente en onderwijsspecialist Marijke Swart-Zents. Marijke gaf tijdens dit congres inzicht in het toetsbeleid van de Van der Capellen scholengemeenschap, deelnemend aan het leerlab Digitale didactiek. Lees verder over het toetsbeleid van het Van der Capellen, hoe zij dit inzetten en wat dit concreet voor docenten en leerlingen betekent.

Toetsbeleid op de Van der Capellen

In het toetsbeleid van de Van der Capellen ligt de nadruk op het kritisch naar de toetsen kijken met leerling en collega. Er wordt gewerkt met summatieve (afsluitende, selecterende) en formatieve (diagnostische) toetsen en VAS-toetsen in de onderbouw (methode- onafhankelijke toetsen). Per periode wordt door de mentor en docent bekeken hoe de voortgang is van de leerling. In rapportvergaderingen en in secties komt dan aan de orde wat de leerling doet, wat de docent en wat de mentor om de leerling verder te brengen. De Van der Capellen gebruikt RTTI*(reproductie, training, transfer en inzicht) om systematisch en doelgericht te werken aan het maximaliseren van de leerprestaties van de leerlingen en de effectiviteit van het onderwijs.

* RTTI is een middel om scherp en transparant de vier te onderscheiden cognitieve niveaus van leren in kaart te brengen. RTTI maakt de leerprocessen van leerlingen inzichtelijk en werkt binnen de school als motor voor onderwijsontwikkeling.

Hoe wordt het toetsbeleid zichtbaar?

Concreet wordt in de secties beter en meer gekeken naar het maken van valide toetsen. Door de analyse via de rekenmodule krijg je inzicht in: zijn de vragen voldoende discriminerend, meet de vraag wat je wilt weten, is de verdeling van RTTI over de toets in overeenstemming met het niveau van de groep? Ook wordt meer gekeken naar welke oefeningen slecht gemaakt worden en of dat bij iedere klas zo is. Zo ja, dan wordt het gesprek gevoerd: waarom en kan het beter of zit de opdracht niet goed in elkaar?

Wat levert het op?

• De toetsen zijn van betere kwaliteit, er wordt meer gemeten wat je wilt weten.
• Het gesprek met ouders verloopt beter. Voor de ouders wordt het inzichtelijker waar er problemen zijn, de oudergesprekken zijn gerichter. Je kan met de ouders en de leerling aan de hand van concrete gegevens een gesprek voeren. Niet op grond van beelden en algemeenheden, maar op grond van data.
• Bij onvoldoende leerrendement kun je de leerlingen goed feedback geven, gerichter praten over waar het probleem zit. Ook kun je na een paar weken kijken of er voortgang in zit.
• In de sectiebespreking weet je wat het einddoel is en daar kun je goed naartoe werken. Ook kun je naar elkaar onderbouwen hoe en waarom. De doorlopende leerlijn is uitgesplitst in verdeling over de cognitieve niveaus. Daarmee zijn leerlijn, toets en leerstrategie van de leerling met elkaar gekoppeld. De sectie kan dan inzetten op lesinhoud en didactiek die nodig is om het vereiste niveau op de verschillende onderdelen te halen.
• Je krijgt zicht op verschillen tussen leerlingen en op het niveau in de klas. Dat betekent dat je de didactiek daarop kunt afstemmen. Je kunt werkvormen kiezen die input geven aan het gewenste niveau.

Hoe nu verder?

Naar aanleiding van de presentatie over de Van der Capellen tijdens het toetscongres vond een rondetafelgesprek plaats met meerdere docenten over het toetsbeleid binnen hun school. Daarin werd duidelijk dat op veel scholen bewust met leermogelijkheden wordt omgegaan. Echter lopen meerdere enthousiaste docenten vast omdat ze zich niet gehoord of gesteund voelen, vaak door hun directie. Daarom vanuit gespreksleider en docente Marijke Swart-Zents de oproep richting directie voor ondersteuning op het gebied van toetsbeleid, aangezien dit fundamenteel is om het vol te houden en om succes te hebben (samen vorm je de lerende organisatie!).

Vragen

Wil jij binnen je school aan de slag met het toetsbeleid? Kijk hier voor de volledige informatie over het toetsbeleid van de Van der Capellen schoolgemeenschap. Voor vragen kan je contact opnemen met docente en onderwijsspecialist Marijke Swart-Zents. Haar gegevens vind je in de pdf.