Nieuw onderwijs, nieuw rooster

Wat zouden we doen als we helemaal opnieuw zouden beginnen? Met die gedachte begon het Veluws College locatie Mheenpark met een nieuwe inrichting van hun onderwijs. Het gevolg: heterogene stamgroepen, een eigen invulling van het rooster en meer zichtbaarheid van de docent.

Enthousiasme

Op Mheenpark, een onderbouwschool, merkten ze jaren geleden dat ze tegen de grenzen van hun eigen motto aanliepen: ‘vaardig, verbonden en op maat’. “Een werkgroepje dacht destijds laagdrempelig na over hoe ze het onderwijs zouden inrichten als ze helemaal opnieuw zouden mogen beginnen”, vertelt directeur René de Jonge. “Na een studiereis naar Zweden en een daaruit volgende notitie wilden veel collega’s zich gelijk aanmelden voor het nieuwe onderwijsconcept Delta. Dit enthousiasme is steeds de voedingsbodem geweest om door te gaan met de ontwikkeling.’’

Inbreng ouders

Met Delta wil de school leerlingen meer keuzes bieden en onderwijs op maat verzorgen. Het doel is om meer uit leerlingen te halen en de motivatie van leerlingen te verbeteren. Na aanmoediging van het bestuur van het Veluws College is de werkgroep het conceptplan verder gaan uitwerken met aanvullingen uit literatuuronderzoek en uit gesprekken met wetenschappers. Tijdens ouderavonden heeft de school gebrainstormd met ouders om het plan verder aan te scherpen.

Heterogene stamgroepen

85 eerstejaars zijn inmiddels begonnen met het nieuwe onderwijsconcept. Daarnaast wordt er voor andere leerlingen een reguliere stroom aangeboden. Delta wordt eerst op kleine schaal ingevoerd om ruimte en aandacht te hebben voor de kwaliteit. Vanaf volgend jaar is er geen beperking op de instroom van leerlingen. Leerlingen zitten drie jaar in dezelfde stamgroep. Deze wordt begeleid door twee mentoren die drie jaar aan de groep verbonden blijven. De stamgroepen zijn heterogeen, zo kunnen leerlingen met diverse achtergrond en advies, net als in de wereld buiten school, leren van en met elkaar.

Niveau

In stamgroeplessen is er ruim aandacht voor de ontwikkeling van (studie)vaardigheden, groepsvormende activiteiten en ook voor nieuws en actualiteiten. Vakken worden op eigen niveau of boven niveau gevolgd. Hiervoor wordt vakinhoudelijke instructie gegeven in meer homogene groepen met mavo/havo- of havo/vwo-leerlingen. Leerlingen volgen nooit vakken onder hun niveau. Aan het einde van de 2^e klas wordt bepaald op welk niveau de leerlingen onderwijs gaan volgen in de bovenbouw. Hierop worden ze in het 3^e jaar verder voorbereid.

Lesweek met veel projecten

De Delta-lesweek is opgedeeld in korte instructies van 30 minuten, keuzewerktijd om leerstof te verwerken of keuzevakken te volgen en daarnaast zijn er drie dagdelen projecten. De projecten vallen onder hoofdthema’s, zoals ‘Europa’ of ‘De Mens’. Elke projectperiode wordt een hoofdthema benaderd vanuit een ander cluster van vakken, zo wordt Europa het ene leerjaar benaderd vanuit de talen, het volgende leerjaar wordt dit gedaan vanuit mens en maatschappij.

Zelfstandig werken

Kennisoverdracht van deze vakken en het aanleren van (21^e-eeuwse) vaardigheden zijn een belangrijk onderdeel van de projecten. Leerling Yannick heeft om deze reden voor Delta gekozen: “Ik ben naar Mheenpark gekomen om Delta te doen. Ik heb voor Delta gekozen omdat ik hou van zelfstandig werken en graag dingen inplan.”

Het rooster van een lesweek in Delta

Legenda:

Blauw: in eigen stamgroep

Rose: in niveaugroepen

Donkergeel: keuze lessen, werktijd met begeleiding van vakdocenten

Lichtgeel: werktijd met toezicht (dus geen begeleiding van vakdocenten)

Docenten

“Om deze projecten en de stamgroepen te kunnen begeleiden, hebben de docenten van Delta specifieke vaardigheden nodig”, vertelt teamleider van Delta Jenny van Elzelingen. “Het hele team is daarom geschoold in didactisch coachen, het stellen van de juiste vragen en het geven van feedback. Docenten geven in intervisiesessies ook feedback aan elkaar. Ze zijn dus bereid om van elkaar te leren. Daarnaast wordt er verwacht dat de docent flexibel is. Het streven is om te gaan werken zonder docentenkamer, ook wordt er van docenten verwacht dat ze aanwezig zijn tussen 8 en 5 en veel zichtbaar zijn voor leerlingen.”

Extra aandacht

Voor het begin van het schooljaar voeren leerling, ouders en mentor een gesprek waarin het leerplan van de leerling wordt opgesteld. Hierin staat op welk niveau leerlingen verschillende vakken volgen, aan welke vaardigheden een leerling extra aandacht wil besteden en welke rol de leerling wil spelen binnen de school. Het leerplan wordt drie keer per jaar samen met de leerling en ouders aangescherpt. Adjunct-directeur John van Lith: “Van begin af aan hebben de leerlingen eigenaarschap over hun eigen leerproces omdat ze weten dat er een actieve houding van ze wordt verwacht.” Leerling Jasper bevestigde dit toen hij aan zijn docente vroeg: “Mevrouw, wat moet ik doen om van mijn ‘nog niet voldoende’ een ‘voldoende’ te maken?”.

Actieve rol in de school

Mheenpark wil dat leerlingen verbonden zijn met de school. In Delta wordt dit vormgegeven door leerlingen een actieve rol te geven in de school. Zowel bij schoolactiviteiten als bij communicatie naar ouders toe, bij duurzaamheid binnen de school en in de leerlingenraad. Op deze manier leren de leerlingen dat ze een rol spelen in de maatschappij waar ze onderdeel van zijn.

Fouten maken mag

René: “Bij het werken richting en het uitvoeren van dit traject heeft de werkgroep gemerkt hoe belangrijk het is om een juiste balans te vinden tussen aan de ene kant mensen meekrijgen door overtuigend te zijn en visie te hebben, en aan de andere kant als schoolleiding te laten zien dat je het ook allemaal niet weet. Fouten maken mag bij ons. Mheenpark is overtuigd van zijn eigen plan, maar heeft ook naar collega’s, leerlingen en ouders gecommuniceerd dat hun input belangrijk is om Delta te blijven verbeteren.”

Het Veluws College neemt deel aan het leerlab LOOT – Digitale Content.

 Wil je ook betrokkenen meenemen in een verandering in je school? Bekijk dan deze tips uit de routekaart veranderaanpak of bekijk alle fases uit het veranderproces.