Studiedag: zo start je met differentiëren

Om de stap van klassikaal doceren naar meer gedifferentieerd lesgeven zo soepel mogelijk te maken heeft Pontes Pieter Zeeman een studiedag voor docenten over differentiëren georganiseerd. Hoe vul je zo’n studiedag nuttig in en zorg je dat docenten er ook echt mee aan de slag gaan?

Aanleiding

Pontes Pieter Zeeman wil inzetten op nieuwe initiatieven waaronder differentiëren. Om de toegevoegde waarde van differentiëren te demonstreren heeft de school een praktische studiedag georganiseerd waar docenten met eigen materiaal ervaring konden opdoen. Het doel was dat docenten de door hen opgedane kennis en de gemaakte gedifferentieerde les direct de volgende dag konden gebruiken.

Eyeopener

De dag begon met een algemene uitleg over differentiëren en een zelfevaluatie: Wat doe je al? Het was een eyeopener voor menig docent dat men al veel meer deed dan men dacht. “Wat fijn om alles op een rijtje gezet te krijgen. Je kijkt hierbij ook weer eens naar jezelf wat betreft dit onderwerp”, vertelde een docent.

Digitale tools

Daarna werd er aandacht besteed aan hoe je de zaken aanpakt, welke stappen je moet zetten en hoe je de les inricht. Ook werden er diverse digitale tools geïntroduceerd, (red. Bekijk de lijst met kickstarters en de poster met motivatietools die een goede aanvulling bleken op de bestaande kennis bij de docenten. Daarna kon men zelf aan de slag of nog meer instructie krijgen. Een docent: “Een goede manier om met zijn allen bezig te zijn met ons onderwijs en zo de weerstand voor differentiëren weg te nemen.”

Uitgewerkte les

Debbie Francke, docent biologie en medeorganisator van de studiedag, heeft zelf ook veel opgestoken van de dag. Zij heeft tijdens de dag een gedifferentieerde lesplanner voor het vak biologie ingevuld. De lesplanner heeft een handig schema met pictogrammen voor de verschillende typen opdrachten.

Bekijk het resultaat van de lesplanner.

Tips en Tops

• Zorg voor duidelijke communicatie over de workshop: voor wie is het en wat is het doel?
• Activeer de voorkennis door te vragen wie er (onbewust) al differentieert.
• Geef aan het einde van de dag een korte samenvatting over wat er deze dag is geleerd en beoordeel de dag gezamenlijk middels Mentimeter.
• Zorg voor opvolging, zodat de kennis geborgd wordt.
• Focus je als school in eerste instantie op docenten die al enthousiast zijn. Bijvoorbeeld met een groep docenten die al een gemotiveerde teamleider hebben of waar er ruimte is voor een experiment in de klas.
• Begin als docent niet meteen in alle klassen met differentiëren, maar breidt het langzaam uit. De eerste klassers zijn nog niet bekend met bepaalde lesmethodes, daar kun je dus makkelijker iets nieuws proberen. Ook de eerste klas van de bovenbouw (4h/4v) is een goed moment om te beginnen.

Opvolging

De school heeft ook nagedacht over hoe dit thema op de agenda kan blijven bij de docenten. Bijvoorbeeld met:

• Pauzesessies, waarbij er iemand in 5 tot 10 minuten laat zien wat hij/zij gedaan heeft aan differentiatie in de les en waaraan meteen een moment gekoppeld is (bijvoorbeeld dinsdag erop het 8e uur) waarop mensen die dat interessant vinden uitleg/hulp kunnen krijgen om zoiets ook te doen.
• Maandelijkse bijeenkomsten met enthousiaste collega’s. Tijdens deze bijeenkomst werkt iedereen aan zijn eigen materiaal, maar als je vastloopt kun je overleggen met de rest.
• Door het samenvoegen van klassen. Bekijk hier twee manieren waarop je dat als school kunt doen. Pontes Pieter Zeeman gaat hier volgend schooljaar mee aan de slag. Differentiatie wordt daardoor noodzaak.

Pontes Pieter Zeeman neemt deel aan het leerlab Digitale didactiek