Werken met leertaken
Sinds de docenten op ’t Ravelijn met leertaken werken, hebben ze – zoals ze zelf zeggen – hun vak weer terug. De docent is regisseur en dat dwingt om kritisch na te denken over de leerlijn, de begeleiding van leerlingen en de samenwerking in het eigen team.
Leertaak
Toen ’t Ravelijn het roer omgooide en de keuze maakte om leerlingen per jaarlaag bij elkaar te zetten, was ‘gewoon klassikaal’ lesgeven geen optie meer. Hoe zorg je er dan wel voor dat bijvoorbeeld tachtig leerlingen tegelijk weten wat ze moeten leren en doen? “Leertaken bleken het antwoord op die vraag”, zegt Peter Jochems, docent Mens en Maatschappij en ontwikkelaar. “Een leertaak is in feite een studiewijzer waarin staat wat leerlingen gaan leren, wat ze daarvoor moeten doen, hoe ze dat kunnen aanpakken en wat ervoor nodig is. Iedere docent maakt zelf de leertaken voor zijn of haar eigen vak.”
Voorbereiding
De school voerde het werken met leertaken gefaseerd in en wat begon met uitgeprinte PowerPoint-dia’s is inmiddels een elo. Docenten waren in het begin bang dat leertaken maken veel werk zou zijn, maar een leertaak vereist dezelfde voorbereiding als een klassikale les. “Je moet er alleen voor zorgen dat wat de leerlingen moeten leren, digitaal verwerkt wordt en in de schoolportal terecht komt”, aldus Peter.
Criteria
Docenten vullen vijf weken van tevoren voor iedere nieuwe leertaak een sjabloon in. Sjablonen waaraan nog gewerkt wordt, zijn geel. Blauwe sjablonen zijn klaar om door Peter en collega Marja van Leengoed te worden gecontroleerd op de afgesproken criteria. Goedgekeurde leertaken zijn groen en kunnen door de docent in het rooster worden gezet. “Vervolgens krijgen de leerlingen de goede leertaak op hun device en kunnen ze aan de slag.”
“Sinds we met leertaken werken, hebben we ons vak weer terug”
Differentiatie op inhoud, tempo en niveau
Voor leerlingen is het prettig dat ze alles in één oogopslag bij de hand hebben. Alle vorige leertaken blijven zichtbaar en ze kunnen een week vooruitkijken. “Leerlingen kunnen dus nooit meer zeggen dat ze niet wisten wat ze moesten doen”, aldus Peter. Per leertaak zien leerlingen wat hun vorderingen zijn en wanneer hun werk wordt nagekeken door de docent. Voor snelle leerlingen bevat de leertaak extra werk. “We kunnen ermee differentiëren op inhoud, tempo en niveau en we zetten allerlei werkvormen en ict-toepassingen zoals filmpjes, teksten en opdrachten in.”
Nadenken over curriculum
Peter: “Als docent hebben we ons vak weer terug. Je gaat echt weer nadenken over het curriculum. Waar ben ik mee bezig? Hoe kan ik bijvoorbeeld ‘flipping the classroom’ toepassen? En hoe zorg ik ervoor dat wat ik doe, het beste is voor mijn leerlingen?”
Onderzoek naar motivatie
Om te achterhalen of leertaken bijdragen aan de motivatie en prestaties van de leerlingen liet de school een interventieonderzoek uitvoeren bij het vak Mens en Maatschappij. De ene groep leerlingen kreeg een leertaak waarin precies stond voorgeschreven wat de leerling in welke volgorde moest doen. De leerlingen uit de andere groep mochten voor dezelfde leertaak zelf bepalen in welke volgorde ze zouden werken.
“Met leertaken kunnen we differentiëren op inhoud, tempo en niveau”
Verder op de ingeslagen weg
“De groep die de keuze kreeg, was intrinsiek gemotiveerder”, vertelt Peter. “Qua prestaties was er een heel klein verschil en dat zouden we dus eigenlijk over een langere periode moeten onderzoeken”. De positieve uitkomsten van het interventieonderzoek zijn aanleiding voor de school om op de ingeslagen weg verder te gaan. Peter wil daarbij benadrukken dat werken met leertaken die keuzemogelijkheden bevatten, niet voor iedere leerling geschikt is. Peter: “Er zijn leerlingen die stress krijgen van keuzes en die juist wel behoefte hebben aan een voorgestructureerde leertaak. Dat vraagt om meer coaching door de docenten en onderwijsassistenten en dat is dus een aandachtspunt.”
Verschillende groepen leerlingen
Peter ziet een toekomst voor zich waarin ’t Ravelijn wellicht met drie verschillende groepen leerlingen rekening gaat houden. “Eén groep leerlingen die volop begeleid wordt, één groep die bepaalde zaken voorgestructureerd krijgt aangeboden en één groep die volledig zelfstandig met leertaken aan de slag gaat.” Het zou hem niet verbazen als er zelfs nog een vierde groep leerlingen ontstaat. “Dat zijn de leerlingen waaraan we kunnen vragen om op basis van de lesstof en het leerdoel hun eigen leertaken te maken. Dat gaan we proberen te verwezenlijken.”
Het ’t Ravelijn neemt deel aan het leerlab Docent eigenaar leerproces.
Zelf onderzoek doen op je school?
Maak gebruik van een van de tools uit de toolkit ‘Zelf onderzoek doen op je school’.
Het onderzoek van ’t R@velijn is onderdeel van een landelijk onderzoek in het kader van het Doorbraakproject onderwijs & ICT naar gepersonaliseerd leren in de praktijk. Benieuwd naar de uitkomsten, zie hier de praktijkpublicatie.
Comments are closed.